Καρκίνος

Αυτή η ενότητα είναι η πιο δύσκολη για μένα γιατί μου φέρνει επώδυνες αναμνήσεις από τους τελευταίους 5 μήνες ζωής του Κούτσι μου όπου ο φόβος και η αγωνία ήταν ένα καθημερινό στοιχείο. Ο Κούτσι όπως έχω αναφέρει είχε ήδη επιβαρυμένο ιστορικό από τα εμβόλια και σε όλη την διάρκεια της ζωής του παρουσίαζε και κάποιο σχετικό σύμπτωμα. Παρόλα αυτά δεν φανταζόμουνα το τέλος που θα μπορούσε να έχει γιατί στο μυαλό μου είχα φτιάξει το σενάριο ότι μάλλον θα πέθαινε από κάποιο όργανο που θα υπολειτουργούσε όπως καρδιά ή συκώτι ή νεφρά λόγω των προβλημάτων υγείας. Όμως τα πράγματα μπορούν να έρθουν πολύ πιο διαφορετικά από ότι τα περιμένουμε γιατί κανένας δεν μπορεί να ξέρει ποιο είναι το πεπρωμένο για την ζωή κάποιου άλλου. Θυμάμαι ότι σε αυτά τα σχεδόν 10 χρόνια ζωής ήταν αρκετές οι φορές που είχα φοβηθεί για την ζωή του και έλεγα ότι δεν θα πάνε καλά τα πράγματα και ίσως να είναι αυτός ο μήνας που θα φύγει από την ζωή. Όμως η ζωή σε διαψεύδει. Σίγουρα δεν φανταζόμουνα ότι θα φύγει από καρκίνο γιατί δεν ήθελα να συμβεί και στον δικό μου σκύλο αυτό που άκουγα να συμβαίνει τόσο συχνά σε άλλα σκυλιά.

Είναι πλέον γεγονός, ένα μεγάλο ποσοστό τόσο σκύλων όσο και γατιών πεθαίνουν από κάποια μορφή καρκίνου. Όταν κάναμε την ταφή ρώτησα τον ιδιοκτήτη του νεκροταφείου ζώων τις αιτίες θανάτου και μου απάντησε ότι το 90% των περιπτώσεων είναι καρκίνος. Πώς μπορεί να είναι τυχαίο αυτό που συμβαίνει? Μακάρι να γνώριζα νωρίτερα όλες αυτές τις πληροφορίες που ανακάλυψα όταν άρχισα να ψάχνω για τον Κούτσι. Δεν ξέρω αν θα είχα παρατείνει την ζωή του όμως τουλάχιστον θα είχα προσπαθήσει να αλλάξω κάποια πράγματα.

Όπως έχω αναφέρει στις δύο προηγούμενες ενότητες πιστεύω ότι ο καρκίνος του σκύλου μου σε μεγάλο βαθμό προκλήθηκε απο τις τροφές και τα εμβόλια. Η τροφή και οι τοξίνες είναι βασικές αιτίες αρρώστειας για κάθε οργανισμό. Όπως χαρακτηριστικά γράφει και ο κτηνίατρος Goldstein Martin (D.V.M) στο βιβλίο του:The Nature of Animal Healing (οι πληροφορίες υπάρχουν στην ενότητα usefull links) " Ώς ολιστικός κτηνίατρος δεν βλέπω τον καρκίνο ώς μια μυστηριώδη ασθένεια που επιτίθεται στο σώμα. Είναι η απόλυτη εκδήλωση της άρρωστης υγείας. Είναι αυτό που συμβαίνει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος κάτω απο καταπόνηση για πάρα πολύ καιρό, τελικά παραδίνεται, αφήνωντας την ανάπτυξη κυττάρων να ξεφύγει. Για μένα είναι ξεκάθαρο πως όλο και περισσότερα ζώα παθαίνουν καρκίνο και άλλες εκφυλιστικές ασθένειες γιατί πλήττονται με όλο και περισσότερες τοξίνες που τελικά μεταλλάσουν τα γονίδια τους εξασθενόντας αποτελεσματικά ολόκληρες γενιές".

Σε αυτή την ενότητα έχω την ανάγκη να μιλήσω για το πώς βίωσα αυτούς τους 5 μήνες και να δώσω κάποιες πληροφορίες για τα συμπτώματα της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου. Υπάρχει και ένα κομμάτι που αφορά τους κτηνίατρους και την ιατρική αντιμετώπιση αλλά δεν θέλω να ασχοληθώ εκτεταμένα σε αυτό γιατί πραγματικά δεν έχει καμία σημασία. Ναι σε κάποιες περιπτώσεις χάθηκε πολύτιμος χρόνος. Ναι υπήρξε κτηνίατρος που του είπα τα συμπτώματα και μου είπε ότι είμαι υπερβολική και ότι ο σκύλος είναι μια χαρά, ναι υπήρξε λάθος πρώτη διάγνωση αλλά πραγματικά δεν έχει σημασία γιατί ξέρω ότι όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο και γιατί το να μείνω σε αυτό το κομμάτι θα με αποσπάσει από άλλα πιο σημαντικά και δεν θέλω να ξοδέψω εκεί την ενέργεια μου. Όπως έγιναν τα πράγματα υπήρχε ένας λόγος. Μέσα από τα γεγονότα της ζωής έχω μάθει ότι όταν πρόκειται να συμβεί κάτι όσο και να θέλουμε να κάνουμε την ανατροπή αυτό θα συμβεί. Ο Κούτσι είχε πάθει ερλιχίωση κάποια στιγμή και το εντοπίσαμε σε πολύ αρχικό στάδιο. Συνέβη για να σωθεί. Όμως αυτή την στιγμή δεν έγινε αυτό.

Το ιστορικό της ασθένειας

Τα βασικά συμπτώματα ξεκίνησαν ένα χρόνο πριν με έντονα γαστρεντερολογικά (δυσπεψία, δυσκοιλιότητα, κάποιους σποραδικούς εμετούς, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, ένδειξη πόνου στην κοιλιά και έντονα γουργουρητά.

Παράλληλα εμφάνισε δυσκολία στο περπάτημα και μια κύρτωση στη ράχη που τότε είχε αποδοθεί στα γαστρεντερολογικά.

Οι μήνες πέρασαν και φτάσαμε στο Νοέμβριο όπου άρχισε να έχει δυσκολία να ανέβει στον καναπέ. Πάλι αποδόθηκε στο στομάχι λόγου ενδεχόμενου πόνου μέχρι που είχε ένα περίεργο επεισόδιο. Τον είχα ανεβάσει στον καναπέ και κάποια στιγμή έκανε μια απότομη κίνηση για να κατέβει όμως δεν έπιασαν τα μπροστινά του πόδια και έπεσε με δύναμη με το σαγόνι του και τον θώρακα. Την ίδια στιγμή προσπαθώντας να σταθεί έκανε κάποια βήματα σαν να είναι μεθυσμένος και τότε πίστεψα ότι έχει περάσει εγκεφαλικό επεισόδιο.

Την άλλη μέρα φαινόταν σχεδόν φυσιολογικός μέχρι που κάποια στιγμή κουτούλησε στη τζαμαρία του δωματίου. Τις επόμενες ημέρες εμφάνισε κοκκίνισμα στα μάτια, δυσκολία στο περπάτημα με την ίδια κύρτωση στην ράχη, το αριστερό το πόδι άρχισε να μην το πατάει καλά και άρχισε να παραπονιέται (whinning) προσπαθώντας να μου τραβήξει την προσοχή.

Η όρεξη του για φαγητό υπήρχε κανονικά χωρίς να έχει μειωθεί.

Το επόμενο στάδιο είναι να εμφανίσει καρκινική καχεξία. Ξαφνικά σαν να κοκκάλιασε σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα. Δεν μειώθηκαν πολύ τα κιλά του γιατί συνέχισε να τρώει όμως ήταν πολύ εμφανή τα κόκκαλα στο σώμα του και οι μύες του είχαν εξαφανιστεί.

Η πρώτη διάγνωση ήταν γαστρεντερολογικό πρόβλημα και υποψία για νόσο του Addison με δεδομένα ότι ο σκύλος συνέχιζε να τρώει και το ότι οι αιματολογικές του ήταν καλές με εξαίρεση το ανεβασμένο κάλιο. Σε αυτό το στάδιο κάναμε και γαστροσκόπιση για να δούμε αν υπάρχει κάποιος όγκος ή κάτι άλλο στο στομάχι που μπορεί να επηρεάζει την κατάσταση του. Η πρώτη αγωγή ήταν πεπτικά ένζυμα, σιρόπι για το στομάχι και ειδική διατροφή (πρωτείνη που δεν είχε ξαναφάει μαζί με πατάτα) για να αντιμετωπιστεί το ενδεχόμενο εντεροπάθειας. Η όρεξη του ήταν καλή όμως άρχισε να μασάει με περίεργο τρόπο το φαγητό. Την νέα τροφή άρχισα να την αλέθω στο multi για να μπορεί να την φάει με μεγαλύτερη ευκολία.

Η αμέσως επόμενη διάγνωση ήταν 50% νεοπλασία στον εγκέφαλο. Είχε αρχίσει ήδη νευρολογικά συμπτώματα και μειδίασμα στα μάτια και όταν περπάταγε (με δυσκολία πάντα) μάσαγε στον αέρα. Ξεκινήσαμε κορτιζόνη.

Με την κορτιζόνη τα πράγματα επιδεινώθηκαν αρκετά καθώς ξεκίνησαν νευρολογικές κρίσεις επιληπτικού τύπου όπου άρχισε να γαυγίζει ανεξέλεγκτα και να χάνει την επαφή με το περιβάλλον. Η κορτιζόνη τον ανάγκαζε να κινηθεί προκειμένου να ουρήσει και να πιεί νερό. Τα θετικά είναι ότι αυξήθηκε πάρα πολύ η όρεξη του και έτσι σε συνδυασμό με τα πεπτικά κατάφερε να πάρει σχεδόν ένα κιλό. Σε αυτό το στάδιο επειδή έχασε εντελώς την λειτουργία του αριστερού του ποδιού έγινε συζήτηση για επέμβαση στο αριστερό του πόδι για να νιώσει καλύτερα. Σε ερώτηση μου αν έχει νόημα να κάνουμε επέμβαση στο σκύλο αν έχει καρκίνο στο κεφάλι δεν πήρα απάντηση.

Τις ώρες που δεν είχε κρίση είχε κάποια επαφή με το περιβάλλον και λειτουργούσε στις βασικές λειτουργίες όπως φαγητό και φυσικές ανάγκες όμως υπήρχαν και πολλά σημεία όπου κοιτούσε σαν να μην καταλαβαίνει τι πρέπει να κάνει. Για παράδειγμα του πέταγα την μπάλα κοντά του και δεν την κοίταζε. Είχε μετατραπεί σε σκύλο φάντασμα που λειτουργούσε μηχανικά. Τότε οι κρίσεις ήταν αρκετά αυξημένες. Τους μήνες Ιανουάριο και Φεβρουάριο με τη κορτιζόνη ο σκύλος άρχισε να εμφανίζει μια περίεργη εικόνα. Το σώμα του άρχισε να γίνεται αλύγιστο, τα άκρα του άρχισαν να χάνουν την φυσική τους κίνηση και ήταν σχεδόν κοκαλωμένα. Αρχίσαμε και σταγόνες για επιληψία για να μειωθούν οι κρίσεις.

Μέσα Φεβρουαρίου με υπόδειξη του κτηνίατρου μειώσαμε την κορτιζόνη γιατί οι αιματολογικές άρχισαν να δείχνουν ανεβασμένες τιμές σε νεφρά, συκώτι και αναιμία. Συνεχίσαμε τις σταγόνες τις οποίες σταματήσαμε μετά από λίγες ημέρες γιατί ο σκύλος ήταν σε πολύ έντονη ληθαργική κατάσταση. Με την μείωση της κορτιζόνης μειώθηκαν οι κρίσεις, ο σκύλος άρχισε να γαληνεύει γιατί πλέον δεν υπήρχε κάποια σύγκρουση (η κορτιζόνη να τον αναγκάζει να περπατήσει ενώ το σώμα του διαλυόταν) και φτάσαμε στο τέλος Φεβρουαρίου που ο σκύλος παραλύει σε όλα του τα άκρα.

Αρχές Μαρτίου αλλάζω κτηνίατρο και επιστρέφω στην Κατερίνα. Μου αλλάζει την μορφή της κορτιζόνης σε δεξαμεθαζόνη η οποία είναι πιο αποτελεσματική για την απορρόφηση του εγκεφαλικού οιδήματος που προκαλεί ένας όγκος. Εκεί μαθαίνω για το τι σημαίνει αυξημένο κάλιο για πρώτη φορά. Το κάλιο συνδέεται με τα οστά. Με την διάλυση των οστών το κάλιο δεν απορροφάται από τα οστά και κυκλοφορεί στο αίμα με αποτέλεσμα να υπάρχουν αυξημένες τιμές. Εκεί για πρώτη φορά δίνουμε πραγματική βαρύτητα σε 3 όγκους στα οστά που υπήρχαν από την αρχή που πήγα τον Κούτσι στον προηγούμενο κτηνίατρο. Εκεί για πρώτη φορά ακούω την διάγνωση καρκίνος στα οστά.

Ο Κούτσι είχε έναν όγκο στα αριστερά πλευρά, έναν όγκο στο δεξί του πόδι και έναν όγκο στον αυχένα (στην βάση του κρανίου). Με την καρκινική καχεξία και με αυτούς τους 3 όγκους και ειδικά τον όγκο στα πλευρά και το κρανίο που είναι ενδεικτικοί στο χονδροσάρκωμα και αιτιολογούν και το ότι ενδεχομένως να το είχε και πιο παλιά αφού τα προβλήματα είχαν ξεκινήσει κάποιους μήνες πριν η γνώμη μου είναι ότι θα μπορούσαμε να είχαμε διάγνωση απο την πρώτη στιγμή. Για κάποιο λόγο όμως αυτό δεν συνέβη. Είναι κάποια πράγματα που όταν είναι να πάνε στραβά απλά συμβαίνουν για κάποιο λόγο. Η αλήθεια είναι πως δεν θα άλλαζε κάτι στην πορεία του Κούτσι. Ήταν ήδη σε στάδιο που δεν είχε επιστροφή. Απλά θα έπαιρνε άλλη φαρμακευτική αγωγή και άλλη δοσολογία και μορφή κορτιζόνης.

Ο όγκος που είχε στα αριστερά πλευρά ευθυνόταν για το αριστερό πόδι που ο σκύλος δεν μπορούσε να πατήσει και ο όγκος στον αυχένα ευθυνόταν  για την εγκεφαλική του εικόνα. Η εξέλιξη στο δεξί του πόδι ήταν πολύ κακή προς το τέλος της ζωής του.

Ο στόχος πλέον κατόπιν συζήτησης με την Κατερίνα είναι να μην πονάει και να φύγει όσο πιο ήσυχα γίνεται. Ρώτησα μήπως μπορούσα να μειώσω την κορτιζόνη όμως θα ήταν σαν να κάνω στο ζώο ευθανασία συνεπώς μείναμε στην ίδια ποσότητα κορτιζόνης μέχρι το τέλος.

Τον Μάρτιο και τον Απρίλιο μέχρι τον θάνατο του ο Κούτσι είναι τετραπληγικός. Η καθημερινή μου έννοια είναι πως θα φροντίσω ένα σκυλί σε αυτή την κατάσταση. Έψαξα να βρώ πληροφορίες για φροντίδα στο σπίτι και πραγματικά ένιωσα τόσο αβοήθητη. Το τέλος πλησίαζε όμως εγώ ήμουν ήδη εξουθενωμένη. Ήμουν σχεδόν 5 μήνες άυπνη, το πρόγραμμα μου διαμορφωνόταν με βάση τις ανάγκες του και τώρα που ήταν τετραπληγικός εξαρτιόταν αποκλειστικά σε μένα για όλες του τις ανάγκες. Η κατάσταση με είχε ξεπεράσει, δεν είχα κανένα έλεγχο όπως δεν είχα και από την αρχή άσχετα αν ήθελα να πιστεύω το αντίθετο. Είχα βρεθεί σε αδιέξοδο. Δεν ήξερα τι θα ξημερώσει. Κάθε μέρα παρακαλούσα να φύγει για να ησυχάσει και εκείνος και εγώ όμως κάθε μέρα που πέρναγε ήξερα ότι το τέλος πλησίαζε και όλες οι ώρες μαζί του ήταν πολύτιμες.

Στις 18 Απριλίου ήρθε το τέλος. Είχε ξεκινήσει να μειώνει το φαγητό του 2 εβδομάδες πριν και τις τελευταίες 2 ημέρες είχε σταματήσει εντελώς το φαγητό απλά του έδινα λίγο νερό με μια σύριγγα. Τα κόκκαλα του είχαν γεμίσει όγκους.

Εκείνη την νύχτα θα την θυμάμαι για όλη μου την ζωή. Είχε ανησυχία, προσπάθησα να τον χαϊδέψω και να τον ηρεμήσω όμως έδειχνε ότι δεν ήθελε να τον ακουμπάω. Του είπα ότι είναι εντάξει να φύγει και ότι αν δεν το κάνει μόνος του θα χρειαστεί να του κάνω ευθανασία. Κατά τις 06.00 το πρωί ενώ ήθελα να μείνω κοντά του με έπιασε μια έντονη κούραση. Κοιμήθηκα και στις 08.00 περίπου ξύπνησα απότομα. Είχε φύγει. Στη συνέχεια όλα έγιναν όπως έπρεπε. Παρόλο που πάντα φοβόμουνα εκείνη την στιγμή τελικά δεν ήταν όσο τρομαχτική όσο την φανταζόμουν. Η πρώτη μου αντίδραση είναι να ανακουφιστώ και στη συνέχεια ήρθε το ξέσπασμα. Μετά μίλησα με τα άτομα που είχα σκεφτεί να ειδοποιήσω και κανόνισα την μεταφορά του στο νεκροταφείο. Ήρθε μια καλή μου φίλη και με πήρε από το σπίτι. Τον πήρα αγκαλιά στην κουβερτούλα του και τον έβαλα στα πόδια μου. Η διαδρομή ήταν γαλήνια παρόλο τον πόνο. Ένιωθα ότι έχει αναπαυτεί και ότι είναι κάπου κοντά μου ακόμα και με βλέπει.

Απολογισμός

Τώρα που έχει περάσει κάποιο διάστημα ο απολογισμός είναι:

-          5 εξοντωτικοί και επώδυνοι μήνες.

-          Τεράστια ευθύνη η φροντίδα ενός ετοιμοθάνατου ζώου και ειδικά όταν νιώθεις ότι δεν μπορείς να δώσει εσύ ένα τέλος σε αυτό. Όπως έχω αναφέρει δεν μπορούσα να κάνω ευθανασία. Λυπάμαι για αυτό όμως δεν μπορούσα να το κάνω για πολλούς λόγους. Η φροντίδα ενός ανθρώπου ή ζώου στο σπίτι όπως διάβασα και διαπίστωσα η ίδια είναι μια πολύ δύσκολη κατάσταση γιατί ο φροντιστής πραγματικά εξουθενώνεται. Στο εξωτερικό υπάρχει το λεγόμενο hospice όπου ο κτηνίατρος καθοδηγεί τον ιδιοκτήτη που φροντίζει ένα άρρωστο ζώο έτσι ώστε να είναι προετοιμασμένος για το τι θα αντιμετωπίσει και συνεργάζεται μαζί του στο να αντιμετωπιστούν κατ’οίκον τα ιατρικά προβλήματα που προκύπτουν όταν ένα ζώο έχει μια σοβαρή ασθένεια και οδεύει προς τον θάνατο. Επιπλέον παρέχει στον ιδιοκτήτη την συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζεται για να αντιμετωπίσει κάτι τέτοιο. Στην Ελλάδα αυτό δεν υπάρχει ούτε για τους ανθρώπους. Το έζησα πολύ έντονα αυτό γιατί το ίδιο διάστημα που αντιμετώπιζα το πρόβλημα υγείας του Κούτσι μια φίλη είχε την φροντίδα της μητέρας της στο σπίτι και κάθε μέρα που μιλάγαμε μοιραζόταν και εκείνη αντίστοιχους φόβους και ανησυχίες χωρίς να μπορεί να κάνει πολλά πράγματα. Τα νοσοκομεία πλέον δεν κρατάνε τέτοιους ασθενείς και το βάρος πέφτει στην οικογένεια που όμως δεν είναι προετοιμασμένη και στις ημέρες μας λόγω και των οικονομικών όλο αυτό γίνεται δυσβάσταχτο.

-          Ο καρκίνος είναι μια πολύ ύπουλη αρρώστια με πολύ κακή εξέλιξη. Ειδικά η συγκεκριμένη μορφή στα οστά. Το γεγονός ότι οι αιματολογικές ήταν καλές και ότι ο σκύλος ακόμα έτρωγε έκαναν πιο περίπλοκα τα πράγματα. Όμως πιστεύω ακράδαντα ότι η αλλαγή διατροφής που κάναμε ένα χρόνο πρίν βοήθησε στο να αντέξει περισσότερο ο οργανισμός του. Με την εμπορική τροφή και ειδικά την ξηρά πιστεύω ότι θα είχε φύγει απο πέρυσι όταν άρχισε να εμφανίζει προβλήματα με την πρόσληψη τροφής τα οποία στμάτησαν όταν αρχίσαμε το μαγειρευτό (βλέπε ενότητα διατροφή). Τουλάχιστον με το μαγειρεμένο φαγητό είχε περισσότερα εφόδια να αντιμετωπίσει την ασθένεια. Μακάρι να είχαμε διαγνώσει και νωρίτερα τον καρκίνο για να μπορέσω να εφαρμόσω κάποιο πρωτόκολλο διατροφής για σκυλιά με καρκίνο.

-          Κρίμα που δεν άκουσα την διαίσθηση μου να πάω νωρίτερα στην Κατερίνα. Τουλάχιστον θα έπαιρνε την σωστή κορτιζόνη και θα είχα και τις απαντήσεις που έψαχνα νωρίτερα.

-          Αν είναι κάποιος να φύγει από την ζωή, είτε άνθρωπος είτε ζώο, τότε όλα γίνονται με τέτοιο τρόπο ώστε κάτι να πάει «στραβά».  Τα στραβά στην ουσία δεν υπάρχει γιατί όλα γίνονται για κάποιο λόγο.

-          Άμα θέλω να παραμυθιαστώ θα βρω τα άτομα τα οποία θα συντηρήσουν αυτή την κατάσταση. Αν πραγματικά ήθελα να βρώ τι συμβαίνει με τον Κούτσι νωρίτερα θα έκανα και τις ανάλογες κινήσεις όμως με βόλεψε πολύ το παραμύθι. Ήταν λιγότερο επώδυνο.

-          Ο Κούτσι έφυγε από καρκίνο στα οστά, ενδεχομένως χονδροσάρκωμα μιας και το ζώο μπορεί να το έχει αρκετό διάστημα πριν. Ο όγκος στον αυχένα του, δηλαδή στο οστό του κρανίου του προκάλεσε όλα τα νευρολογικά προβλήματα γιατί πίεζε τον εγκέφαλο του. Είχε κάποιες ενδείξεις όπως το ότι κούτσαινε κατά διαστήματα, το ότι άλλαζε την κίνηση του προς τα δεξιά κάποιες φορές στη βόλτα, το ότι είχε χτυπήσει στο κεφάλι 2-3 φορές λόγω έλλειψης προσανατολισμού όμως δεν πήγαινε το μυαλό μου σε κάτι εγκεφαλικό και μάλιστα σε όγκο. Ο όγκος στο κρανίο είχε εμφανιστεί τουλάχιστον 3 χρόνια πριν, τον είχα εντοπίσει όμως έδειχνε να είναι απλά το οστό που προεξείχε λίγο (ήταν πολύ μικρός τότε), μακάρι να είχα δώσει βάση νωρίτερα και να το είχα ψάξει. Δεν πίστευα ότι μπορεί να είναι κάτι κακό. Αν είχα κάνει τότε μια μαγνητική θα το γνώριζα όμως τα άν αυτή την στιγμή δεν βοηθάνε. Στα στάδια του πένθους η ενοχή είναι πολύ συχνό φαινόμενο και εγώ πολλές φορές νιώθω ένοχη που δεν έκανα τα σωστά πράγματα.

-          Μέσα από αυτή την εμπειρία βίωσα με επώδυνο τρόπο την διαδικασία επιλογής. Πως διαλέγω για παράδειγμα ένα καλό κτηνίατρο? Από ότι κατάλαβα προτιμότερο είναι να απευθυνθεί κάποιος στον αρμόδιο κτηνίατρο ανάλογα με την ειδικότητα. Αν είναι οφθαλμολογικό ας αναζητήσει ένα κτηνίατρο που να ειδικεύεται σε αυτό. Αν είναι νευρολογικό επίσης. Κάτι άλλο που έμαθα είναι ότι ο κτηνίατρος πρέπει να ασχοληθεί με το ζώο, να κάνει καλή κλινική εξέταση, να εντοπίσει τα προβλήματα και να ζητήσει τις κατάλληλες εξετάσεις. Επίσης θα πρέπει να είναι εκεί, παρών, να ακούει και όχι να ξεπετάει το ζώο. Άλλος ένας παράγοντας που δεν θα ήθελα να αγνοήσω είναι η διαίσθηση. Και το πιο σημαντικό, υπάρχει βελτίωση στην υγεία του ζώου? Αν όχι τότε κάτι δεν πάει καλά. Στην περίπτωση βέβαια του Κούτσι είτε είχαμε βρεί τον καρκίνο στα οστά από την αρχή είτε όχι η εξέλιξη θα ήταν η ίδια. Δεν είχε ελπίδα.

Tips για τον καρκίνο στα οστά ή τον εγκέφαλο:

-          Μην αγνοήσετε κάποια νευρολογική ένδειξη (αλλαγή στο περπάτημα όπως κίνηση προς μια κατεύθυνση, ο σκύλος μου έκανε και κύκλους στα δεξιά όταν του πήγαινα το φαγητό τον τελευταίο καιρό και εγώ πίστευα ότι το κάνει από την χαρά του). Επίσης είχε προβλήματα στον βραδινό ύπνο, κοιμόταν περισσότερο την ημέρα και λιγότερο τη νύχτα όπου ήταν ανήσυχος και άλλαζε στάση σώματος. Επίσης είχε συχνούς εφιάλτες  το βράδυ όταν κοιμόταν που είναι ενδείξεις νευρολογικής αστάθειας.

-          Μην αγνοήσετε κάποιο πρόβλημα στην κίνηση όπως δυσκολία να ανέβει στον καναπέ, αλλαγή στη στάση του σώματος, να κουτσαίνει, γλύψιμο στα πόδια, κάποιο όγκο στα οστά.

-          Κάποια σάλια ή γαστρο-οισοφαγική ή κατάπιμα στον αέρα μπορεί  να οφείλονται σε νευρολογικές βλάβες και όχι απαραίτητα σε γαστρεντερολογικά προβλήματα.

-          Μην αγνοήσετε κάποιο κλαψούρισμα ακόμα και αν φαίνεται ότι το κάνει για να τραβήξει την προσοχή. Όταν ο σκύλος αρχίσει να παραπονιέται σημαίνει ότι κάτι τον ενοχλεί.

-          Μην αγνοήσετε οτιδήποτε είναι διαφορετικό από την καθιερωμένη ρουτίνα του ζώου. Αν οι απαντήσεις που πάρετε από τον κτηνίατρο δεν είναι ικανοποιητικές τότε αναζητείστε δεύτερη γνώμη. Δεν είναι απαραίτητο να τα ξέρουν όλα. Άλλωστε όλο αυτό είναι και εμπειρικό. Έχει να κάνει με το αν ο κτηνίατρος έχει αντιμετωπίσει κάτι αντίστοιχο ή αν είναι αρκετά ενημερωμένος για να κάνει μια πρώτη διάγνωση.

-          Δεν φαίνονται όλες οι μορφές καρκίνου στις αιματολογικές. Όταν ο καρκίνος αρχίσει να έχει σημάδια είναι πλέον σε προχωρημένο στάδιο.

-          Μην αγνοήσετε οποιαδήποτε αλλαγή στα κιλά. 

-     Η ενημέρωση και η παρατήρηση βοηθάνε. Κανείς δεν γνωρίζει τον σκύλο σας καλύτερα απο εσάς που τον ζείτε κάθε μέρα. Αν εσείς πιστεύετε ότι κάτι δεν πάει καλά τότε το πιθανότερο είναι ότι έχετε δίκιο. Επιπλέον ενημερωθείτε και εσείς οι ίδιοι για το τι μπορεί να συμβαίνει. Η γνώση είναι εργαλείο. Μην ακούτε ότι σας προτείνουν χωρίς να το τσεκάρετε. Η γνώση είναι δύναμη.

-     Αφουγκραστείτε τα μηνύματα που σας δίνει ο σκύλος σας. Θα σας δώσει πολλές απαντήσεις παρόλο που δεν μιλάει. Μπορεί να σας καθοδηγήσει στο τι του συμβαίνει. Τα πράγματα δεν είναι τόσο περίπλοκα όσο φαίνονται κάποιες φορές. Αν τον ενοχλεί συστηματικά ένα σημείο τότε δώστε βάση σε αυτό το σημείο. Ο σκύλος μου 2 χρόνια πρίν έγλυφε κατά διαστήματα το αριστερό πόδι ψηλά στο εσωτερικό μέρος. Τον ενοχλούσε το πόδι το οποίο δύο χρόνια μετά παρέλυσε απο τον όγκο στα αριστερά πλευρά.

Tι μπορεί να βοηθήσει το στομάχι του και γενικά την κατάσταση του:

1.       Slippery elm ή αλλιώς σκόνη φλοιού: πρόκειται για μια φυτική σκόνη που μειώνει την διάρροια και βοηθάει στη επούλωση του στομάχου από έλκη

2.       Κουρκουμίνη (turmeric): θεωρείται αντικαρκινικό μπαχαρικό. Μπορεί να προκαλέσει απόπτυση των καρκινικών κυττάρων. Εγώ του το έδωσα αρκετά αργά, 1 μήνα περίπου πριν πεθάνει όμως έρευνες που έχουν γίνει δείχνουν ότι μπορεί να βοηθήσει.

3.       Ωμέγα 3 +6 λιπαρά οξέα ψαριού: βοηθάνε στην εγκεφαλική λειτουργία

4.       Ο καρκίνος τρέφεται από την ζάχαρη ενώ τον δυσκολεύει το λίπος. Υπάρχουν στο ίντερνετ διάφορα πρωτόκολλα διατροφής για τον καρκίνο όπως η δίαιτα budwig η οποία δείχνει να λειτουργεί για ορισμένες μορφές καρκίνου και την έχουν εφαρμόσει και σε σκύλους.

5.       Αλεσμένο φαγητό: Αν ο σκύλος δεν μπορεί να μασήσει τότε βοηθάει το αλεσμένο φαγητό στο multi

6.       Πεπτικά/παγκρεατικά ένζυμα: Τα παγκρεατικά ένζυμα (λιπάση, πρωτεινάση, αμυλάση) βοηθάνε στην δυσπεψία και στην απώλεια της τροφής λόγω της κακής πέψης ή της διάρροιας. Με τα πεπτικά ένζυμα ο σκύλος μου μπόρεσε και πήρε κάποια γραμμάρια και σταμάτησε η διάρροια. Για να δράσουν καλύτερα τα ανακατεύουμε με το φαγητό- να πάνε παντού- το οποίο θα πρέπει να βρίσκεται σε θερμοκρασία δωματίου και σε υγρή μορφή. Δεν θα πρέπει να τα βάζουμε σε πολύ ζεστό ή κρύο φαγητό γιατί καταστρέφονται. Θέλουν τουλάχιστον 15 με 20 λεπτά για να δράσουν και τα ανακατεύουμε καλά. Αν δεν ανακατευτούν καλά μπορεί να δημιουργήσουν άφθες στο στόμα του σκύλου.

7.       Βραστή κόκκινη κολοκύθα: Μια κουταλιά με κάθε γεύμα βοηθάει στην δυσκοιλιότητα

8.       Χαμομήλι: Το βρασμένο χαμομήλι βοηθάει στις καούρες του στομάχου και τα αέρια

9.       Βρασμένο μήλο: Βοηθάει στη διάρροια

10.   Σκόρδο: Μια μικρή ποσότητα ωμού σκόρδου σκοτώνει με φυσικό τρόπο τα εντερικά παράσιτα. Να αποφεύγεται όταν υπάρχουν έντονα στομαχικά προβλήματα γιατί είναι δύσπεπτο.

11.   Αν το ζωάκι δεν πίνει αρκετά υγρά μπορούμε να φτιάξουμε ζωμό, να το βάλουμε σε παγοθήκες και να του δώσουμε να γλύψει το παγάκι. Βοηθάει πολύ και όταν το ζώο έχει πυρετό.

12.   Apple cider vinegar: Βοηθάει στην γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση και δυσπεψία

13.   Ανατομικό κρεβάτι και τσάντα μεταφοράς. Για την διευκόλυνση του ζώου υπάρχουν στο εμπόριο αρκετά είδη για ζώα με δυσκολία στην κίνηση και την ανάπαυση τους.

14.   Θρυμματισμένα χάπια: Σε περιπτώσεις που δεν μπορεί να καταπιεί το ζωάκι μας, καλό θα είναι να θρυμματίσουμε τα χάπια και να τα ανακατέψουμε με ένα μέρος τροφής. Όχι με ολόκληρη την τροφή γιατί μπορεί να μην την φάει αν του μυρίσει το φάρμακο.

15.   Υπερυψωμένο πιάτο: Βοηθάει πολύ όταν ο σκύλος έχει γαστρο-οισοφαγική και άλλα στομαχικά προβλήματα γιατί δεν επιστρέφει το φαγητό πίσω στο στόμα.

16.   Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β και ειδικά η Β12 είναι σημαντικές για ζώα που έχουν εντερικά προβλήματα και χάνουν ουσίες και είναι και σημαντικές για το νευρικό σύστημα. Μαζί με το φολικό οξύ.